Θεραπεία ευερέθιστου έντερου

Δεν υπάρχει κανένα φάρμακο που μόνο του μπορεί να θεραπεύσει οριστικά το ευερέθιστο έντερο. Με την κατάλληλη όμως αντιμετώπιση του ασθενή μπορεί τα συμπτώματά του να υφεθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Η αντιμετώπιση πρέπει να εξατομικεύεται και να έχει στόχο και την εξάλειψη των συμπτωμάτων, αλλά και την διερεύνηση της συσχέτισής τους με συναισθηματικές εντάσεις λόγω γεγονότων ή αλλαγών στη ζωή του ατόμου.

Η στάση του ιατρού απέναντι στον ασθενή κατά την πρώτη επίσκεψη είναι πολύ σημαντική για την επιτυχία της θεραπευτικής αντιμετώπισης. Ο ιατρός πρέπει να διαθέτει αρκετό χρόνο για να ακούσει προσεκτικά τον ασθενή, να σχολιάσει τη συσχέτιση των συμπτωμάτων με γεγονότα της ζωής του και να συζητήσει τυχόν φόβους του για σοβαρό πρόβλημα της υγείας του ώστε τελικά να δημιουργηθεί μια σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ ιατρού και ασθενή.

Σύντομη περιγραφή της ανατομίας και φυσιολογίας του εντέρου και απλουστευμένη ερμηνεία της παθοφυσιολογίας των συμπτωμάτων, προσαρμοσμένη βέβαια στο μορφωτικό και νοητικό επίπεδο του ασθενή, μπορεί να συμβάλλουν στη μείωση του άγχους του και να διαλύσουν τυχόν φόβους του για την υγεία του.

Μια πειστική επιβεβαίωση του ασθενή ότι το έντερό του είναι φυσιολογικό και ότι τα συμπτώματά του είναι αποτέλεσμα υπερβολικής αντίδρασης ή αυξημένης ευαισθησίας του εντέρου σε τροφικά ή στρεσογόνα ερεθίσματα μπορεί να αποτελέσει το σπουδαιότερο και αποτελεσματικότερο θεραπευτικό μέσο.

Bέβαια σε πολλές περιπτώσεις θα χρειαστεί να δοθούν συμπληρωματικά και φάρμακα για να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά τα συμπτώματα του ασθενή. Τα συνήθη φάρμακα που χρησιμοποιούνται είναι σπασμολυτικά, ευκινητικά του εντέρου, αντιδιαρροϊκά, υπακτικά, σιμεθικόνη, άνθρακας, αγχολυτικά και μικρές δόσεις αντικαταθλιπτικών. Σε πολύ δύσκολες περιπτώσεις μπορεί να βοηθήσουν η ψυχοθεραπεία και η υπνοθεραπεία.

Για μια ολοκληρωμένη θεραπευτική φροντίδα σημασία έχει η παρακολούθηση της θεραπευτικής ανταπόκρισης, το ειλικρινές ενδιαφέρον του ιατρού και η εγρήγορση για τυχόν εμφάνιση συμπτωμάτων ενδεικτικών οργανικού νοσήματος του εντέρου που θα πρέπει να διερευνηθούν.

Υπάρχει συγκεκριμένη δίαιτα για το ευερέθιστο έντερο;

Δεν υπάρχει το 'μαγικό' διαιτολόγιο που είναι αποτελεσματικό για όλους τους ασθενείς με ευερέθιστο έντερο. Η καλύτερη συμβουλή είναι να αποφεύγονται οι τροφές που αναμφίβολα και σταθερά προκαλούν ή επιδεινώνουν τα συμπτώματα. Το ίδιο ισχύει και για το γάλα, τον καφέ και τα οινοπνευματώδη ποτά.

Όταν κύρια συμπτώματα είναι τα φουσκώματα στην κοιλιά, οι ερυγές και η αποβολή άφθονων αερίων θα πρέπει να περιορίζονται τα μεγάλα γεύματα που περιέχουν πολλές θερμίδες, τα όσπρια, το λάχανο, τα λαχανάκια Βρυξελλών, τα ανθρακούχα ποτά, η υπερβολική λήψη υγρών, το κάπνισμα, το μάσημα τσίχλας και συμβουλεύουμε τον ασθενή να μη τρώει λαίμαργα. Επίσης θα πρέπει να αποφεύγονται τα φάρμακα και τρόφιμα που περιέχουν λακτόζη, φρουκτόζη ή σορβιτόλη, γιατί μπορεί να προκαλέσουν φουσκώματα, άφθονα αέρια και διάρροια.

Όσον αφορά τις φυτικές ίνες υπάρχουν απόψεις ότι μπορεί να έχουν ευεργετικές, αλλά και βλαπτικές επιδράσεις στη συμπτωματολογία του ευερέθιστου εντέρου. Όλοι συμφωνούν ότι συνήθως ωφελούνται οι ασθενείς με κυρίαρχα συμπτώματα την δυσκοιλιότητα, τα σκληρά κόπρανα και την δύσκολή αφόδευση με ή χωρίς κοιλιακά άλγη. Δεν έχει ιδιαίτερη σημασία το είδος των φυτικών ινών. Συνιστάται καθημερινή λήψη φυτικών ινών σε προοδευτικά αυξανόμενη ποσότητα μέχρι του ποσού των 30-40 gr την ημέρα.

Διαιτητικές οδηγίες για το ευερέθιστο
έντερο
Δεν υπάρχει το 'μαγικό διαιτολόγιο για όλους τους ασθενείς
Αποφυγή τροφίμων που αναμφίβολα και σταθερά προκαλούν
ή επιδεινώνουν τα συμπτώματα
Οι φυτικές ίνες συνήθως ωφελούν όταν συνυπάρχει δυσκοιλιότητα.
Δεν έχει μεγάλη σημασία το είδος των φυτικών ινών
Όταν υπάρχουν φουσκώματα και πολλά αέρια μπορεί να βοηθήσει
η αποφυγή μεγάλων υπερθερμιδικών γευμάτων, λάχανου, ανθρακούχων ποτών
και οσπρίων
Τα υποκατάστατα ζάχαρης μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα

Ποια είναι η πορεία του ευερέθιστου εντέρου;

Συνήθως τα συμπτώματα παρουσιάζουν υφέσεις και εξάρσεις. Σπανιότερα μπορεί να επιμένουν χρονίως ή να υποχωρήσουν οριστικά. Την χειρότερη πρόγνωση έχουν τα άτομα με εμφανή ψυχολογικά συμπτώματα, μακροχρόνιο ιστορικό ευερέθιστου εντέρου και ιστορικό χειρουργικών επεμβάσεων στην κοιλιά. Το σίγουρο είναι ότι πρόκειται για μια καλοήθη κατάσταση που δεν προδιαθέτει σε οργανικά νοσήματα ή καρκίνο.

Το άρθρο δημοσιεύεται και στο περιοδικό 'Ευεξία και Διατροφή' του Ελληνικού Ιδρύματος Γαστρεντερολογίας και Διατροφής